به گزارش سینماپرس، در طول چهل سال گذشته شاعران روشناندیشِ دین آگاه برگهای بسیار زرینی بر این صحیفه پر افتخار و باشکوه افزودهاند که قابل ستایش و تقدیر است.
ولی از آنجا که سقف انتظار و توقع رهبر معظم انقلاب و جامعه دینی ما از شعر و شاعران آیینی، همترازی با قلههای سر به فلک کشیدهای همچون فردوسی، ناصرخسرو، سنایی، عطار، مولانا، حافظ و سعدی است، وضع «موجود» را با آرمان «موعود» میسنجند و از این منظر در این کارنامه کاستیهایی میبینند که تذکر و یادآوری این کاستیها ما را به تلاش بیشتر برای به کمال رساندن آن کمک میکند.
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب از آغاز تا کنون به شعر دینی و آیینی عنایت ویژهای داشته و هر سال وقت مستقلی را به دیدار با شاعران و ذاکران آیینی اختصاص دادهاند. محصول این دیدارهای پر برکت رهنمودها و توصیههای سازنده و کارگشایی است که میتوان آنها را در قالب مطالبات رهبری از جامعه شاعران و ذاکران آیینی تبیین و تحلیل کرد.
در این یادداشت به تبیین مهمترین مطالبات رهبر حکیم انقلاب از جامعه شاعران و ذاکران دینی و آیینی خواهیم پرداخت.
دعوت به توحید و عبودیت
بدون هیچگونهتردیدی فلسفه بعثت همه پیامبران توحیدی از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم(ص) و همچنین روح تعالیم دینی، دعوت به توحید و یکتا پرستی است. اذان نیز که نماد و نشان فراخوان مسلمانان است با «الله اکبر» آغاز و با «لا اله الا الله» خاتمه مییابد، و این یعنی جز خدای یگانه، خدای دیگری نیست. یکی از مهمترین مطالبات رهبر انقلاب از جامعه شاعران و ذاکران آیینی نیز دعوت به توحید و یکتاپرستی و تأکید بر مقام عبودیت و بندگی خاندان رسالت(علیهمالسلام) است. ایشان در این خصوص میفرمایند: «آنچه اولیای دین را بر قلّه شرافت بشری قرار داده، از خود شخص شخیص نبیّ اکرم و امیرالمؤمنین و بقیه این خاندان پاک گرفته- که اینها در عالم وجود نمونههای بیمانندند و شبیه اینها دیگر نیست- تا دیگران، اطاعت و عبودیّت و بندگی آنها برای خداست. لذا وقتی شما می خواهید در تشهّد نمازتان نام پیغمبر خدا را بیاورید و از او تجلیل کنید، میگویید «واشهد ان محمداً عبده». اوّل عبودیّت را ذکر می کنید، بعد می گویید «و رسوله». عبودیّت بالاتر از رسالت است. اساس و جوهر کار، عبودیّت است. من و شما هم باید از همین جاده برویم.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار مدّاحان آل اللَّه، ۲۸ مرداد ۱۳۸۲)
معرفی بزرگان دینی بهعنوان «اسوه حسنه»
مقام معظم رهبری بر معرفی بزرگان دینی بهعنوان اسوههای حسنه - نه اسطوره- در شعر و ادبیات آیینی تأکید دارند. ایشان در دیدارهای خود با جامعه شاعران و ذاکران آیینی با استناد به آیه ۱۱۰ سوره کهف- «قل انما انا بشر مثلکم یوحی الی انما الهکم اله واحد...»- بر این اعتقاد و باور پای میفشارند که شاعران آیینی باید پیامبر(ص) و سایر معصومین(علیهمالسلام) را آن گونه توصیف کنند که برای مردم، محسوس و ملموس و قابل هضم باشد. ایشان در این خصوص میفرمایند: «فاطمه زهرا (سلام اللَّه علیها) را که می خواهید معرفی کنید، آنچنان معرفی کنید که یک انسان مسلمان، یک زن مسلمان، یک جوان مسلمان از آن زندگی درس بگیرد؛ در دل خود نسبت به آن مجسمه قداست و طهارت و حکمت و معنویت و جهاد، احساس خشوع و خضوع و وابستگی کند. این، طبیعت انسان است. ما انسانها تابع و متمایل به کمالیم. اگر بتوانیم کمال را در خودمان ایجاد کنیم، میکنیم؛ اگر نه، آن کسی که صاحب کمال است، به طور طبیعی انسان به او گرایش دارد. این کمال را در فاطمه زهرا (سلام اللَّه علیها)، در امیرالمؤمنین (علیه الصّلاهًْ و السّلام)، در ائمه اطهار (علیهم افضل الصّلوات و السّلام) برای شنونده تشریح کنیم و شنوندهی ما در قالب شعر، در قالب کلام موزون، و بخصوص در قالب صدای خوش و آهنگ درست و خوب، این معرفت را مثل آب زلالی که می نوشد، بنوشد و به همه اجزای بدن او برسد.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار مدّاحان آل اللَّه، ۱۳ خرداد ۱۳۸۹)
️تبیین سبک زندگی اسلامی
تبیین سبک زندگی «ایرانی- اسلامی» به زبان شعر از مطالبات دیگر رهبری از شعر و شاعران آیینی است. ایشان با تأکید بر این مهم میفرمایند: «یکی از چیزهایی که در این مجالس باید حتماً به فضل الهی دنبال بشود، مسئله سبک زندگی اسلامی است؛ من میخواهم خواهش کنم که برادران عزیز در مطالعات خودشان، در پیگیریهای خودشان روی مسئله سبک زندگی ائمّه (علیهم السّلام) و سبک زندگی اسلامی کار کنند؛ شعرای متعهّد و برجسته ما این را به هنر شعر مزیّن کنند و در مجالس خوانده بشود تا فرهنگ سازی بشود. اگر بخواهیم سبک زندگی را بهصورت درست در مقابل موج جبهه دشمن به حالت اسلامی برگردانیم، راهش این است؛ یعنی فرهنگ سازی باید بشود.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار با ذاکران اهلبیت، ۲۶ بهمن ۱۳۹۸)
مطالبه رهبر انقلاب از شاعران دینی و آیینی این است که با بهرهگیری از میراث ماندگار پیامبر خاتم(ص) - قرآن و عترت- از مدح و منقبت صرف فاصله بگیرند و همچون شاعران صدر اسلام بر مسند پیام رسانی تکیه زده و در این ساحت مقدس به دنبالترویج حکمتهای دینی و احیای مکارم اخلاقی باشند. به عبارت دیگر باید با به تصویر کشیدن سیره عملی بزرگان دین، از زبان شعر برای سوق دادن اقشار مختلف جامعه به «سبک زندگی اسلامی» استفاده کنیم.
دعوت به وحدت
و پرهیز از اهانت به مقدسات سایر ادیان
یکی از دغدغههای جدی رهبری بهعنوان عالمیمصلح و روشن اندیش، مجاهدت برای «تقریب مذاهب» و تحکیم پایههای وحدت در جهان اسلام و بین امت اسلامی بوده است. در ذهن و زبان رهبری «وحدت کلمه» برای مقابله با توطئههای رنگارنگ دشمنان قسم خورده اسلام و انقلاب- صهیونیسم، وهابیت، تکفیریها(طالبان، القاعده، داعش و ... ) یک ضرورت حیاتی است. با عنایت به دغدغههای رهبری در این خصوص و با توجه به شرایط حساس جهان اسلام، شایسته است در شعر آیینی از طرح و بزرگنمایی مسائلی که به اختلافات شیعه و سنی دامن میزند، شدیداً بپرهیزیم. چنانکه رهبر فرزانه انقلاب نیز در این مورد صریحاً فرمودهاند: «آن کسی که ندای تفرقه بین شیعه و سنی را سر میدهد و به بهانه مذهب، میخواهد وحدت ملی را به هم بزند، چه شیعه باشد و چه سنی، مزدور دشمن است؛ چه بداند، چه نداند. گاهی بعضیها مزدور دشمنند و خودشان نمیدانند. آن مرد شیعی هم که میرود به مقدسات اهل سنت اهانت میکند و دشنام میدهد، او هم مزدور دشمن است، ولو نداند که چه میکند...حالا به اسم ولایت کارهای خلاف میکند، حرفهای بیربط میزند در مجالس عام و خاص، وحدت را حفظ کنید. به آن شیعهای هم که از روی نادانی وغفلت، یا گاهی از روی غرض- این را هم سراغ داریم و افرادی را هم از بین شیعیان میشناسیم که فقط مسئلهشان مسئله نادانی نیست، بلکه مأموریت دارند برای اینکه ایجاد اختلاف کنند- به مقدسات اهل سنت اهانت میکند، عرض میکنم: رفتار هر دو گروه حرام شرعی است و خلاف قانونی است. یک عدهای چرا نمیفهمند؟ اگر دیدید در جامعه بین شما کسانی هستند که عکس این رفتار میکنند، آنها را طردشان کنید؛ مخالفت خودتان را به آنها ابراز و اعلام کنید؛ اینها ضرر میزنند؛ ضربه میزنند. ضربهای به اسلام میزنند، ضربهای به تشیع میزنند، ضربهای به جامعه اسلامی میزنند.»
(از بیانات رهبر معظم انقلاب
در اجتماع عظیم مردم کردستان، ۲۲/۲/۸۸)
️نشر وترویج ارزشهای معنوی و معارف دینی
رهبر انقلاب در تعریف شعر دینی بر نشر وترویج معارف تأکید میکنند و میفرمایند: «هنر(و ادبیات) دینی آن است که بتواند معارفی را که همه ادیان- و بیش از همه، دین مبین اسلام- به نشر آن در بین انسانها همت گماشتهاند و جانهای پاکی در راه نشر این حقایق نثار شده است، نشر دهد، جاودانه کند و در ذهنها ماندگار سازد. این معارف، معارف بلند دینی است. اینها حقایقی است که همه پیامبران الهی برأیآوردن آنها به میان زندگی بشر، بارهای سنگینی را تحمل کردند. نمیشود ما این جا بنشینیم و تلاشهای زبدهترین انسانهای عالم را- که مصلحان و پیامبران و مجاهدان راه خدا بودند- تخطئه کنیم و نسبت به آن بیتفاوت بگذریم. هنر(و ادبیات) دینی این معارف را منتشر میکند؛ هنر (و ادبیات) دینی عدالت را در جامعه بهصورت یک ارزش معرفی میکند؛ ولو شما هیچ اسمیاز دین و هیچ آیهای از قرآن و هیچ حدیثی در باب عدالت در خلال هنرتان نیاورید.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی
در دیدار اصحاب فرهنگ و هنر، ۱/ ۵/۱۳۸۰)
با عنایت به تعریفی که مقام معظم رهبری از شعر آیینی ارائه دادهاند، به روشنی میتوان دریافت که مطالبه ایشان از شعر و شاعران آیینی، گذر از منزل صورت و رسیدن به سرمنزل حقیقت و سیرت دین و آیین است. متأسفانه در باور بسیاری هر شعری که موضوع دینی داشته و در مدح و منقبت و مراثی ائمه اطهار (علیهمالسلام) سروده شده باشد، شعر آیینی است. این بدترین و نارساترین تعریفیست که از شعر دینی و آیینی میتوان ارائه داد. با چنین تعریف نارسایی شاعرانی همچون حافظ به اعتبار اینکه پوسته، برونه و موضوعاشعارشان دینی نیست، بیرون از دایره شعر آیینی قرار میگیرند، و شوربختانه شاعرانی که شعرشان هیچ نسبتی با شعر آیینی اصیل و فاخر ندارد، صرفا به اعتبار اینکه موضوعاشعارشان دینیست، در صف شاعران آیینی! حال آنکه اطلاق عنوان «شعر آیینی» بر بسیاری از شعرهایی که موضوع دینی دارند، بهخاطر آنکه از موضع و مضمون ارجمند و شریفی برخوردار نیستند، جفا به شعر و شاعران آیینیست.
️گنجاندن مضامین انقلابی و قرآنی دراشعار
از دیگر مطالبات امین شعر انقلاب از شعر و شاعران آیینی گنجاندن مضامین انقلابی و قرآنی دراشعار و نوحههاست. ایشان میفرمایند: «چقدر خوب است که در این (شعرها) و نوحهخوانیها مضامین اسلامی، مضامین انقلابی، مضامین قرآنی گنجانده بشود؛ یک وقت هست که سینه میزنند و صد بار با تعبیرات مختلف مثلاً میگویند «حسین وای»، خب این یک کاری است، امّا هیچ فایدهای ندارد و هیچ چیزی از «حسین وای» انسان نمیفهمد و یاد نمیگیرد. یک وقت هست که شما در همین مطلبی که [عزادار] تکرار میکند و حرفی که [با آن] سینه میزند، با زبان نوحه و با زبان شعر، یک مسئله روز، یک مسئله انقلابی، یک مسئله اسلامی، یک معرفت قرآنی را میگنجانید؛ او وقتی تکرار میکند، در ذهن او ملکه میشود؛ این خیلی باارزش است.»
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای
ستاد مرکزی هیئت رزمندگان اسلام، ۲۰ آبان ۱۳۹۲)
️ایجاد پیوند بین شعر آیینی، انقلاب و پایداری
مطالبه دیگر رهبری از شاعران، تلاش در ایجاد پیوند بین شعر آیینی، انقلاب و پایداری و حرکت در مسیر «ظلمستیزی» و «مظلوم نوازی» است. خداوند در آیه ۲۲۷ سوره شعراء از این ویژگی شاعر آیینی با عنوان «انتصار» نام میبرد: «إِلاَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ ذَکَرُوا اللَّهَ کَثیراً وَ انْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا وَ سَیَعْلَمُ الَّذینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ: مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام میدهند و خدا را بسیار یاد میکنند، و به هنگامیکه مورد ستم واقع میشوند به دفاع از خویشتن (و مؤمنان) برمیخیزند (و از شعر در این راه کمک میگیرند) آنها که ستم کردند به زودی میدانند که بازگشتشان به کجاست!»
تأکید بر این نکته از آن جهت ضروری است که در سالهای اخیر عدهای با استناد به اینکه کار اصلی شاعر آیینی چیزی جز مدیحهگویی و مرثیه سرایی نیست، با شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیتهای انسانی، اجتماعی و سیاسی، خرج «شعر آیینی» را از «شعر انقلاب» جدا کردهاند. بدیهی است که این تفکیک، تبعات جبرانناپذیری برای انقلاب دارد که کمترین آن انفعال و بی تفاوتی نسبت به مسائل داخلی و جهان اسلام و سرودن شعر خنثی و بیخاصیت است. اگر با این توطئه مقابله نشود، بدون شک شعر آیینی ما در برزخ «سکولاریسم» هبوط میکند و از ایفای رسالت انسانی، اجتماعی و دینی خود که انسانسازی و جامعهسازی است باز میماند. البته در این امر مهم آنچه که مورد نظر است، نه سیاست بازی و سیاست زدگی، بلکه پیروی دقیق و هوشمندانه شاعران و ذاکران آیینی از سیره سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) است، نه چیزی کمتر یا بیشتر.
پرهیز از به کار بردن
تعابیر سخیف و دون شأن انسانی
متأسفانه گاهی در شعرها و نوحهها برای اظهار خاکساری و ارادت به اهلبیت از واژگان و تعابیر سخیفی استفاده میشود که با کرامت و عزت نفس انسانی در تقابل است. اظهار خاکساری و فروتنی در مقابل خاندان رسالت کار پسندیدهای است، ولی این اظهار فروتنی باید در دایره آموزهها و تعالیم دینی صورت گیرد و فراتر ازآن مجاز نیست، چرا که پا بیرون نهادن از این دایره تعریف شده، یعنی حرکت در مسیری مخالف با رسالت انبیاء و اولیای الهی. یادمان باشد که فلسفه بعثت پیامبرگرامیاسلام(ص) احیای مکارم اخلاقی است. با عنایت به این مهم، به کاربردن تعابیر سخیف و غیرمتجانس با فرهنگ اسلامی در شأن یک شاعر اصیل آیینی نیست و بدون هیچتردیدی ائمه معصومین(ع) نیز هرگز به این کار راضی نیستند. چنانکه وقتی از مقام معظم رهبری در مورد به کار بردن چنین الفاظی در عزاداریها استفتاء میکنند، ایشان میفرمایند در نوحهها و مرثیهها از به کار بردن الفاظی که هیچگونه گشایش و بهجتی در جان شنونده ایجاد نمیکنند باید پرهیز کرد: «یک چیزهائی هست که گفتن آنها هیچ گشایشی و هیچ فتوحی در ذهن شنونده شما بهوجود نمیآورد، هیچ بهجتی در جان مستمع شما بهوجود نمیآورد؛ اینها را نگوئید. خب، اگر بنا شد نیتِ خدائی باشد، پس باید شما نگاه کنید ببینید کدام بیان، ذکر کدام منقبت، بیان کدام فضیلت، مخاطب شما را هدایت میکند... آن چیزهائی را بگوئید که دلها را نرم میکند، خاشع میکند، به پیروی از فاطمه زهرا (س) راغب میکند. آن چیزهائی را بگوئید که میتواند مستمع شما را به پیمودن راهی که آن بزرگوار رفت، تشجیع کند، تشویق کند. اینها فکر لازم دارد، آموزش لازم دارد؛ کار، آسان نیست.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار مدّاحان آل اللَّه، ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۱)
️پرهیز از تحریف معارف دینی و دعوت به گناه
پرهیز از تحریف معارف دینی و مبارزه با بدفهمیها و کج فهمیها از دیگر مطالبات رهبر حکیم انقلاب است. متأسفانه گاهی در شعرها و مداحیها- بخصوص در شعر عاشورایی- با تعریف غلط از شفاعت مردم را تشویق به گناه میکنیم. مقام معظم رهبری در اعتراض به این موضوع خطاب به شاعران و مداحان اهلبیت میفرمایند: «شعری که الان برادرمان خواندند، مضمون درستی نیست که ما بگوییم چون شیعه و محب هستیم، اگر گناه هم کردیم، خدای متعال ما را مجازات نمی کند؛ نه، این طور نیست: «من اطاع اللَّه فهو لنا ولی»؛ ولیِ آنها باید خدا را اطاعت کنند؛ چون خود این بزرگواران با اطاعت خدا به این مقام و رتبه رسیدند. امتحان اینها، قبل از وجود و آمدنشان به این دنیا صورت گرفته است: «امتحنک اللَّه قبل ان یخلقک فوجدک لمن امتحنک صابرة». دستگاه خدا بیحساب و کتاب نیست. در روایتی پیغمبر اکرم به فاطمه زهرا سلام الله علیها با این مقام و رتبه فرمود: «یا فاطمه انّنی لن اغنی عنک من اللَّه شیئا»؛ یعنی پیش خدا، نسبتِ با من و ارتباطِ با من به درد تو نمی خورد.
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار مدّاحان آل اللَّه، ۲۸ مرداد ۱۳۸۲)
️امانتداری و پایبندی به صدق واقعه
امین شعر انقلاب طرح مسائل غلط و خلاف آموزههای دینی و قرآنی را در شعر آیینی جایز نمیدانند و بر این دقیقه پای میفشارند که شعر اصیل دینی باید «متکی و مستند به معارف حقه الهیه» باشد. رهبر معظم انقلاب میفرمایند: «مدح و مصیبت ائمه(ع) بخش مهمیاز شعر دینی است اما در این بخش باید سخنان معقول، منطقی و برخاسته از نگاه و سلیقه درست به کار برده شود و از برداشتهای عامیانه و سطحی و بیان مسائل جعلی و توهمیپرهیز شود.»
تا آنجا که به یاد دارم، ایشان در تمام دیدارهایی که با شاعران و ذاکران اهلبیت در طول سالیان بعد از انقلاب داشتهاند، همواره بر پایبندی به صدق واقعه تأکید کرده و هر گاه در حضورشان شعر یا مرثیهای خوانده شده که با روح دین و آیین در تقابل بوده، بدون هیچ ملاحظهای به شاعر و مداح آن تذکر داده و خواستار اصلاح شعر یا مرثیه شدهاند. ایشان بارها و بارها بر این دقیقه مهم و کلیدی تأکید کردهاند که شاعران آیینی باید با رعایت ادب و آداب زبان به مدح و ستایش خاندان رسالت باز کنند و از خرافه و گزافهگویی در این عرصه بپرهیزند: «در مرثیهخوانی بایستی به صدق واقعه پایبند بود. درست است که شما میخواهید مستمع خودتان را بگریانید، اما این گریاندن را به وسیله هنرنمائی در کیفیت بیان واقعه تأمین کنید، نه در ذکر واقعهای که اصل ندارد. ما در گذشتهها سراغ داشتیم- انشاءاللَّه حالا آنجور نیست- که بعضیها فیالمجلس یک چیزی را جعل می کردند؛ نکتهای همان جا به ذهنش میآمد، می دید خوب است، موقعیت خوب است، همان جا می گفت و از مردماشک می گرفت! این درست نیست. اشک گرفتن از مردم که هدف نیست؛ هدف، آمیختن این دلِاشکآلود- کهاشک را به چشم می رساند و چشم رااشکبار می کند- به معارف زلال است؛ البته با
هنرنمائی.»
(بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار با ذاکران اهلبیت، ۱۳ خرداد ۱۳۸۹)
️پرهیز از سرودن و خواندن غزل مرثیههای مکشوف
رهبر معظم انقلاب همچنین درخصوص پرهیز از خواندن روضه مکشوف و استفاده از بیان هنرمندانه در روایت واقعه کربلا میفرمایند: «ما در مشهد یک منبر معروفی داشتیم- خدا او را رحمت کند- مال ۵۰ سال قبل است؛ مرحوم رکن الواعظین. او منبر میرفت و مردم پای منبر روضهخوانی او مثل ابر بهارگریه میکردند؛ در حالی که خودش هم بارها میگفت من اسم نیزه و خنجر نمیآورم. واقعاًً هم نمیآورد؛ بنده دهها منبر از او دیده بودم. حادثه را آنچنان هنرمندانه تصویر میکرد که مجلس را منقلب میساخت؛ بدون اینکه بگوید «کشتند»، بدون اینکه بگوید «تیر زدند»، بدون اینکه بگوید «شمشیر چنین زدند» یا «خنجر چنین زدند»؛ اینها را نمیگفت. میتوان با شیوههای هنرمندانه، روضهخوانیِ خوب کرد وگریاند.»
(بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار با مداحان اهلبیت، ۱۳/۳ /۱۳۸۹ )
️رعایت شأن خاندان رسالت در شعر آیینی
امین شعر انقلاب بر رعایت شأن خاندان رسالت در شعر آیینی تأکید فراوان دارند. اینکه به دور از احساس زدگی و با لهجه معرفت زبان به مدح و منقبت بزرگان دینی باز کنیم تا به تعبیر ایشان دچار «مهمل گویی» نشویم: «حادثه را بیان کنید؛ با هنرمندی بیان کنند تا مردم دلشان شیفته بشود و منقلب بشود، نه اینکه خلاف بگویند. حالاها هم میشنوم، منبری یا مدّاح سر منبر خطاب به امیرالمؤمنین میکند و میگوید «آقا هرچه داری از امام حسین داری!» شما فکرش را بکنید! این چه حرفی است و این چه مُهملگوییای است که کسی اینجور درباره امیرالمؤمنین حرف بزند؟ امام حسین هرچه دارد از امیرالمؤمنین دارد، امام حسین هرچه دارد از پیغمبر دارد؛ چرا نمیفهمند این معانی و این مسائل را؟ آنوقت ادّعا هم دارند، هرچه هم به دهنشان بیاید میگویند؛ یعنی اینها را خیلی باید به نظر من بزرگ بشمُریم.»
(بیانات در دیدار اعضای ستاد مرکزی
هیئت رزمندگان اسلام، ۲۰ آبان ۱۳۹۲ )
امید آنکه با نصب العین قرار دادن توصیههای رهبری، در مسیر تحقق این مطالبات گام برداریم-
انشاءالله.
*کیهان
ارسال نظر